Gdy na dworze plucha albo gdy pada śnieg i silnie wieje, wtedy naprawdę doceniamy automatyczne bramy wjazdowe. Dobrze jest w takie dni wjechać na swoje podwórko - a z niego do garażu - bez wysiadania z samochodu, aby ją otworzyć. Nietrudno też sobie wyobrazić, jak niemiła jest wtedy niespodzianka, że oto uruchamiana z pilota brama nie chce się otworzyć albo po otwarciu - zamknąć. A przecież takie sytuacje często się zdarzają. Opowiadają o nich użytkownicy bram, opowiadają też i serwisanci, którzy nieraz, wyrwani z łóżka telefonem, muszą w środku nocy spieszyć z pomocą nieszczęsnym właścicielom.

W takich sytuacjach zawsze pojawia się pytanie o przyczyny. A mogą być one bardzo różne. I co ciekawe - automatyka zawodzi stosunkowo rzadko. Znacznie częściej winę ponosi ten, kto montował bramę, lub sam jej użytkownik.

Montaż bramy

Dla funkcjonowania bramy bardzo ważne jest to, jak została zamontowana. A oto najważniejsze elementy tego montażu.


Odpowiednio głęboki fundament pod bramą. Fundamenty powinny sięgać poniżej głębokości przemarzania gruntu, a ta zależy od strefy klimatycznej, w której znajduje się budynek (patrz "ŁD" nr 12/2005). W przeciwnym razie w zimie może dochodzić do tzw. wysadzania fundamentu, które narusza ustaloną geometrię bramy i przez to uniemożliwia jej zamykanie i otwieranie.


Wypoziomowanie bramy. Krzywo założone bramy dwuskrzydłowe mogą się nie domykać, a w źle ustawionych w pionie i poziomie bramach przesuwnych, zwłaszcza samonośnych, może dochodzić do bardzo szybkiego zużywania się łożysk prowadzących (przesunięcie źle wyważonej bramy wymaga użycia bardzo dużej siły).


Sposób zamontowania zawiasów. Niefachowe zamontowanie zawiasów może spowodować, że brama z czasem opada, co szybko zaczyna utrudniać jej domykanie.

Niezawodności sprzyja też oczywiście dobra jakość samej bramy, a zwłaszcza sztywność i trwałość jej konstrukcji. Stabilności bramy mogą zaszkodzić zarówno nieodpowiednie materiały (np. zawiasy słabej jakości nie tylko utrudniają ruchy bramy, ale też szybko rdzewieją), jak i niewłaściwa konstrukcja. Oba czynniki mogą powodować, że bramy się wichrują, wypaczają i klinują.

Dobór napędu

Do każdej bramy - zarówno przesuwnej, jak i dwuskrzydłowej - można zastosować napęd. Problemy w jego funkcjonowaniu stwarzać mogą jedynie bramy źle zamontowane. Jeśli brama w wyniku błędów montażowych "chodzi" tak ciężko, że z trudem można nią poruszać ręcznie, zamontowanie napędu niewiele pomoże - nie będzie działał sprawnie i wcześniej czy później ulegnie uszkodzeniu.

Jeżeli z bramą jest wszystko w porządku, rodzaj napędu należy dobrać do rodzaju bramy - inne są do bram przesuwnych, a inne do dwuskrzydłowych - oraz do jej ciężaru i częstotliwości pracy (liczba otwarć i zamknięć). I o ile ten pierwszy warunek jest oczywisty, o tyle drugi często bywa ignorowany.

Ponieważ napędy z siłownikami większej mocy są zwykle droższe, niektórzy dobierają je "na styk", czyli tak, że napęd nie ma żadnej rezerwy mocy. Czym to skutkuje?

Po pierwsze, tym że napęd, pracując zawsze z maksymalną mocą, szybciej się zużywa.

Po drugie, tym że gdy wieje silny wiatr, napęd może nie mieć siły otworzyć bramy skrzydłowej, jeśli ma ona poszycie (taka brama jest jak żagiel na wietrze).

Po trzecie, napęd nie ma żadnej rezerwy siły przesuwu, niezbędnej, gdy z upływem czasu zwiększają się opory ruchu urządzenia. Efekt - w pewnym momencie napęd może stać się bezużyteczny, bo nie będzie w stanie otworzyć bramy.

Eksploatacja

Dobra i poprawnie zamontowana brama powinna służyć wiele lat. Uda się to pod jednym warunkiem - że będzie się o nią dbało. Dla właścicieli nie oznacza to żadnych skomplikowanych zabiegów, tym bardziej więc warto o nich pamiętać.


Ci, którzy mają przesuwną bramę na szynie, powinni dbać o to, aby szyna, po której poruszają się rolki bramy, była zawsze czysta - gromadzący się na niej piasek, suche liście, a zimą śnieg mogą zablokować bramę. Dlatego z szyny trzeba odpowiednio często (stosownie do jej rodzaju) wymiatać gromadzące się tam zanieczyszczenia.


Właściciele przesuwnych bram samonośnych powinni dbać o to, by w przestrzeni, w której poruszają się skrzydło bramy i przeciwwaga, nie było przeszkód utrudniających ruch. Instalatorzy opowiadają o blokadach spowodowanych przez tak oczywiste przeszkody jak zalegająca zimą gruba warstwa śniegu, a latem - zbyt rozrośnięty żywopłot.


Bramy dwuskrzydłowe są z reguły najmniej kłopotliwe. Kto ma bramę z poszyciem, powinien jednak pamiętać, że nie może ona służyć do... odśnieżania wjazdu. Jeśli w nocy napadało dużo śniegu, trzeba go najpierw usunąć sprzed wjazdu, a dopiero potem otwierać bramę. W przeciwnym razie łatwo można doprowadzić do przeciążenia i nadmiernego zużycia mechanizmów napędu.


Konserwacja

Bramy z napędem wymagają znacznie troskliwszej opieki instalatorów. Powinno się im powierzyć jego okresowy przegląd, a w tym:


czyszczenie elementów elektronicznych - zdarza się bowiem, że do obudowy napędu dostają się małe owady (np. mrówki), a nawet myszy, które mogą doprowadzić do uszkodzenia czułych elementów sterujących;


ustawienie siły przesuwu bramy - bo zwykle z upływem czasu siła ta wymaga zwiększenia;


regulację napędu bram przesuwnych - konieczną zwłaszcza w bramach źle zamontowanych, ponieważ z czasem może dochodzić do nadmiernego nacisku listwy prowadzącej na napęd (zanik luzu międzyzębnego powodujący bardzo szybkie zużywanie się łożysk przekładni napędu) albo do odsunięcia listwy od napędu, co skutkuje tym, że choć napęd pracuje, to brama się nie otwiera;


konserwację i przeglądy automatów do bram w zakresie określonym przez ich producentów.

Każdy producent napędów podaje, jak często powinno się je serwisować. Jedni zalecają, aby robić to dwa razy w ciągu roku, inni raz na rok. Ponieważ jednak o wizycie serwisanta nie tylko trzeba pamiętać, ale jeszcze trzeba za nią zapłacić, wiele osób rezygnuje z konserwacji automatyki do bramy. Efekt - dopóki nic złego się nie dzieje, jest dobrze, ale kiedy brama zaczyna się psuć (a psuje się zwykle w najmniej odpowiednim momencie), wtedy trzeba wzywać pomoc i nierzadko słono płacić za naprawę. Trzeba się też liczyć z tym, że niekonserwowany napęd już po kilku latach może się okazać tak zniszczony, że będzie się nadawał tylko do wymiany.